Uzun Mehmet Anıtı

Uzun Mehmet Anıtı

Uzun Mehmet

Türkiye’de kömürün tarihi 1829 yılına kadar uzanır. Zamanın yenilik sevdalısı, reformcu Osmanlı Padişahı II. Mahmut döneminde, ilk defa kömür işletmeciliğine el atılmıştır. Bu tarihe kadar taşkömürü İngiltere’den ithal edilmekteydi. Ancak iki ülke arasındaki savaş durumu, ithali de durdurmuştu. Bunun üzerine II. Mahmut Han bir ferman çıkartarak tüm ülkede kömür aranması için çalışmalara başlanmasını emretti.

Sanayi Devriminden sonra önem kazanan kömür; Osmanlı Padişahı II. Mahmut’un “Memalik-i Şahane Dahilinde Siyah Taşın Taharrisi’’ adlı fermanı ile kömür bulup getirenlere mükafat verileceği duyurulmuştur. Bu ferman ile kömür, ülkemizin olduğu gibi ilimizin de gündemine girmiştir.

Terhis olan bahriyeli askerlere kömür numuneleri verilmiş ve köylerine gittiklerinde kömür aramaları söylenmiştir. Bunlardan birisi de 1820'li yıllarda Ereğli'nin belli başlı ailelerinden Kestaneci köyü Karamahmutzadeler sülalesinden olduğu bilinen Uzun Mehmet’tir.

Uzun Mehmet, bir gün Neyren köyü civarındaki değirmene gider. Hasat sonu olduğu için değirmen tamamen doludur. Uzun Mehmet, dere kenarında dolaştığı sırada siyah taşlar bulur. Bir anda askerde kendisine gösterilen siyah taş (yanan taş) aklına gelir. Bunlardan biraz toplayarak değirmende yanan ocağa atar. Taşların yandığını görünce çok sevinir. Ertesi gün aynı yere giderek daha geniş arama yapar. Bazı yerleri kazan Uzun Mehmet, çuvala koyduğu kömür numunelerini İstanbul'a götürür ve kömürün bulunuşuna çok sevinen Padişah II. Mahmut, Uzun Mehmet'i 50 altınla ödüllendirir. Böylece kömürün bulunuşu 8 Kasım 1829 olarak tarihe geçer.

Dönemin Ereğli Ayanı Hacı İsmail Ağa, Uzun Mehmet'in kömürü bulmasını hazmedemez. İstanbul'a Fen Heyeti'ne gitmek için yola çıkan Uzun Mehmet'i Leblebici Hanı'nda öldürtür.

Karadeniz Ereğli’de Kestaneci Mahallesi’nde Uzun Mehmet adına yaptırılan anıt önünde her yıl 8 Kasım günlerinde Karadeniz Ereğli Kaymakamlığı, Karadeniz Ereğli Belediyesi ve Türkiye Taş Kömürü (TTK) İşletmeleri iş birliğiyle resmi anma törenleri düzenlenmektedir.